Chạy trail, hay còn gọi là chạy bộ đường mòn, đang ngày càng trở nên phổ biến và được nhiều người yêu thích. Sự đa dạng của địa hình, sự kết nối với thiên nhiên, cùng thử thách bản thân đã thu hút rất nhiều người tham gia bộ môn này. Tuy nhiên, đối với những người mới bắt đầu, chạy trail có thể là một trải nghiệm đầy thử thách và đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Bài viết này sẽ cung cấp một số kinh nghiệm cơ bản giúp người mới bước chân vào thế giới chạy trail một cách an toàn và hiệu quả.
1. Chuẩn Bị Thể Chất Và Kỹ Thuật

Nâng cao thể lực cơ bản: Trước khi bắt đầu chạy trail, bạn cần có nền tảng thể lực tốt bao gồm sức bền, sức mạnh cơ bắp và sự dẻo dai. Bạn nên tập luyện chạy bộ thường xuyên trên đường bằng phẳng để tăng cường sức bền. Các bài tập bổ trợ như plank, squat, lunges sẽ giúp tăng cường sức mạnh cho chân và lõi cơ thể, phòng tránh chấn thương.
Học kỹ thuật chạy trên địa hình khó: Chạy trail đòi hỏi kỹ thuật khác biệt so với chạy bộ đường bằng. Bạn cần học cách điều chỉnh bước chạy, sử dụng gậy trợ lực (nếu cần), duy trì thăng bằng trên các bề mặt không bằng phẳng và vượt qua chướng ngại vật an toàn.
Lắng nghe cơ thể: Hãy chú ý đến những tín hiệu của cơ thể và nghỉ ngơi khi cần thiết. Không nên ép bản thân quá sức, đặc biệt là trong những buổi tập đầu tiên.
Để có thể duy trì sức bền và hoàn thành trọn vẹn cho cuộc đua, bạn cần phân bổ thể lực đều cho cả hành trình. Sau đây là một số kinh nghiệm cụ thể:
- Nên bắt đầu chạy ở tốc độ chậm để tránh mất sức nhanh (đặc biệt là với người mới thì càng không nên chạy nhanh bởi cơ thể vẫn chưa thích nghi tốt với các cuộc chạy trail đường dài yêu cầu nhiều thể lực.
- Trong quá trình chạy, chủ động điều chỉnh tốc độ theo đặc điểm từng địa hình cụ thể. Ví dụ: Khi chạy trên đường bằng có thể tăng tốc một chút, nhưng khi chạy lên đồi hoặc chạy qua các chặng nhiều chướng ngại vật, bạn nên giảm tốc độ để đảm bảo an toàn.
- Cố gắng duy trì một tốc độ chạy nhất quán khi leo dốc, nếu cảm thấy mệt bạn có thể đi bộ 1 – 2 phút.
- Để tránh bị mất đà khi leo dốc, bạn có thể dùng tay trợ lực đẩy người đi khi di chuyển lên dốc. Khi xuống dốc, bên cạnh việc dùng tay giữ thăng bằng, bạn có thể chuyển sang chạy bước nhỏ hoặc quay ngang người khi chạy để giảm đà lao dốc.
Ngoài ra, bạn cũng nên chú ý bổ sung thêm năng lượng nhanh hoặc nước uống xuyên suốt quá trình chạy để đảm bảo thể lực, tránh bị mất nước, mất sức.
2. Trang Bị Và Dinh Dưỡng
Giày chạy trail phù hợp: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Để được hỗ trợ tốt nhất cho quá trình di chuyển và bảo vệ đôi chân. Sau đây là một số lời khuyên về giày chạy mà bạn có thể Cân nhắc:
- Địa hình dốc, khó đi: Chọn giày có đế trợ lực ổn định để giảm bớt mệt mỏi cho đôi chân, giúp bạn vượt qua những cung đường khó đi dễ dàng hơn.
- Địa hình sỏi trơn trượt: Chọn giày có thiết kế đế có rãnh sâu giúp tăng cường khả năng bám dính khi di chuyển trên địa hình dốc và trơn trượt.
- Địa hình rải đá dăm sắc nhọn: Để bảo vệ bàn chân khỏi những va chạm, nên chọn giày có đế dày và chắc chắn, chất liệu bền bỉ và chịu lực tốt để tránh đá đâm thủng gây tổn thương chân.
- Địa hình có nhiều rễ cây, đá cuội: Chọn giày có đệm từ trung bình đến dày để hỗ trợ và giảm lực tác động khi chân tiếp xúc với bề mặt
- Địa hình dốc cao, phải thường xuyên leo dốc : Giày có phần đệm mỏng, chất liệu nhẹ sẽ giúp bạn chuyển hướng linh hoạt và dễ dàng hơn khi leo lên các dốc cao.
- Địa hình có sông, vũng nước đọng: Hãy chọn giày có khả năng thoát nước tốt và chất liệu nhanh khô để đảm bảo đôi chân luôn khô ráo, tránh cảm giác nặng nề khi giày mềm nước.

Quần áo vừa vặn cơ thể, chất liệu nhẹ, thoáng, thấm hút mồ hôi, nhanh khô. Tùy đặc điểm thời tiết, khí hậu mà chọn thiết kế quần áo dài hoặc quần áo cộc cho phù hợp. Tránh mặc quần áo cotton vì nó sẽ giữ nước và gây cảm giác khó chịu khi ra nhiều mồ hôi.
Balo chạy trail nhỏ gọn: Bạn nên có sự tính toán kỹ lưỡng về đồ dùng cần mang theo, đảm bảo tiêu chí nhỏ – gọn – nhẹ để tránh tạo áp lực lên cơ thể, khiến bạn bị mất sức nhiều hơn khi di chuyển. Mang theo nước, đồ ăn nhẹ, điện thoại di động, đèn pin (nếu chạy ban đêm) và các vật dụng cần thiết khác.
Dinh dưỡng hợp lý: Trước khi chạy, bạn nên ăn một bữa ăn nhẹ giàu carbohydrate và protein. Trong khi chạy, hãy mang theo nước và đồ ăn nhẹ để bổ sung năng lượng. Sau khi chạy, bạn cần bổ sung lại nước và chất điện giải bị mất đi.
3. Lựa Chọn Hành Trình An Toàn

Bắt đầu từ những cung đường dễ dàng: Hãy chọn những con đường có độ khó thấp, ngắn và quen thuộc để làm quen với địa hình và kỹ thuật chạy trail.
Không chạy một mình: Luôn chạy cùng bạn bè hoặc thông báo cho ai đó về lộ trình và thời gian dự kiến của bạn.
Kiểm tra thời tiết: Tránh chạy khi trời mưa to, bão giông hoặc nhiệt độ quá cao.
Mang theo bản đồ & la bàn: Để tránh bị lạc đường, đặc biệt là khi chạy trên những con đường xa lạ.
Biết cách xử lý tình huống khẩn cấp: Hãy học cách sơ cứu cơ bản và biết cách sử dụng các thiết bị an toàn như đèn pin, còi báo động…
4. Bảo vệ Môi Trường

Không xả rác: Mang theo tất cả rác thải của bạn và vứt vào thùng rác.
Giữ gìn đường mòn: Tránh đi tắt, hủy hoại thực vật hoặc động vật hoang dã.
Tôn trọng người dân địa phương: Chạy bộ trên các con đường công cộng và tuân thủ luật lệ địa phương.
5. Tham gia cộng đồng

Tham gia các câu lạc bộ hoặc nhóm chạy trail để học hỏi kinh nghiệm từ những người có kinh nghiệm, chia sẻ niềm đam mê và cùng nhau chinh phục những cung đường mới.
Kết Luận
Chạy trail là một bộ môn thể thao đầy thử thách và thú vị. Bằng cách chuẩn bị kỹ lưỡng, trang bị đầy đủ và chạy an toàn, bạn sẽ có những trải nghiệm tuyệt vời trên những cung đường mòn ngoạn mục. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ, lắng nghe cơ thể và tận hưởng niềm vui của việc kết nối với thiên nhiên.
Chúc bạn một hành trình chạy trail an toàn và thành công!